Inleiding op de begroting

Ontwikkeling van het financieel perspectief sinds het vaststellen van de kadernota 2026-2029

Onderstaande tabel maakt de ontwikkeling van het financieel perspectief van de kadernota 2026-2029 naar nu inzichtelijk. Onder de tabel volgt een toelichting.

De beginstand wordt gevormd door de vastgestelde kadernota 2026-2029. Hieronder volgt een toelichting op elk van de aspecten die daarop volgden.

A. Ombuigingsmaatregelen
De ombuigingsmaatregelen waartoe u besloten heeft zijn verwerkt conform bijlage 4 uit het raadsbesluit van 8 juli, inclusief het daarin opgenomen incidenteel budget dat nodig is om deze maatregelen te realiseren. Daarnaast zijn de twee resterende direct doen maatregelen verwerkt, zoals toegelicht in de bijlage (laatste pagina) van de bundel met ombuigingsmaatregelen . In de eerste bestuursrapportage 2025 waren deze nog niet mee genomen aangezien ze pas effect hebben vanaf het begrotingsjaar 2026.

B. Toevoeging incidentele baten en lasten
In deze begroting realiseren we de in bijlage 4 van de kadernota aangekondigde verbetering van de presentatie van het structureel begrotingssaldo. Dat overzicht volgt in een aparte tabel verderop in deze inleiding. Om in bovenstaande tabel alle baten en lasten te tonen voegen we de incidentele baten en lasten waarvoor we in de kadernota gecorrigeerd hadden hier weer toe. Dit was nodig in de overgangsfase naar deze verbetering. Vanaf deze begroting kunt u beide tabellen doorlopend verwachten in kadernota en begroting. Daarmee zetten we een volgende stap vooruit in de grip op het structureel begrotingssaldo. Dat saldo is het kader voor u en de provinciaal toezichthouder om te beoordelen of de begroting structureel in evenwicht is, dus niet het saldo in bovenstaande tabel.

C. Actualisatie begroting 2026
In de periode tussen kadernota en begroting vindt zoals te doen gebruikelijk aanvullende actualisatie van de begroting plaats. Het betreft een actualisatie vanuit financieeladministratieve redenen. Deze actualisatie bevat dus geen beleidsinhoudelijke aanpassing, maar bevat wel financiële wijzigingen. De belangrijkste zijn:

• De actualisatie van baten en lasten rondom afvalstoffenheffing en rioolrechten en bepalen en begroten van een kostendekkend tarief (conform uw beleid inzake kostendekkendheid).
• Het ramen van de baten en lasten van de opvang van vluchtelingen Oekraïne voor 2026. Dit was nog niet opgenomen in het begrotingsbeeld. Dit zorgt voor een eenmalig voordeel van € 1,36 mln in 2026.
• Alle investeringen vanuit de investeringsagenda zijn verwerkt in de begroting. Daarbij zijn de kapitaallasten opnieuw berekend, verwerkt in de liquiditeitsplanning en middels een kasstroomoverzicht en een meerjarige toelichting op de toerekening van rente inzichtelijk gemaakt in de paragraaf financiering. Ook is het startmoment om afschrijvingen te begroten gelijkgebracht met de financiële verordening. Waar voorheen de afschrijvingen altijd werden begroot in het jaar na het beschikbaar stellen van het krediet, worden afschrijvingen nu begroot vanaf het jaar na gereedkomen. Dit kan doordat we via de investeringsagenda betere grip hebben op de planning. Hiermee realiseren we een meer reële begroting. Doordat een deel van de afschrijvingen nu naar achteren schuift, leidt tot een voordeel in de eerste jaren.
• Actualisatie van egalisatiereserves. Egalisatiereserves gebruiken we om schommelingen in baten en lasten op te vangen. Op basis van de meest recente raming van baten en lasten zijn ook de (meerjarige) ramingen van toevoegingen en onttrekkingen aan egalisatiereserves geactualiseerd.

Ontwikkeling structureel begrotingssaldo
Onderstaande tabel toont de ontwikkeling van baten en lasten en de inzet van reserves. Die leiden samen tot het begrotingssaldo na bestemming zoals u dat hierboven ook zag. Vervolgens corrigeren we dat begrotingssaldo voor incidentele baten en lasten om op het structureel begrotingssaldo te komen. De commissie BBV en de provinciaal toezichthouder adviseren om een dergelijk overzicht voor uw en ons inzicht in de begroting op te nemen. Het structureel begrotingssaldo in onderstaande tabel is het saldo dat sluitend moet zijn om te voldoen aan de kaders van de Gemeentewet .

Bedragen * €1.000

Bovenstaande bedragen zijn aangepast n.a.v. het erratum. De actuele bedragen vindt u in het erratum.

De begroting is structureel en reëel sluitend en voldoet aan de kaders van de Gemeentewet en de kaders van de gemeenteraad
De Gemeentewet stelt dat de raad erop toeziet "dat de begroting structureel en reëel in evenwicht is. Hiervan kan hij afwijken indien aannemelijk is dat het structureel en reëel evenwicht in de begroting in de eerstvolgende jaren tot stand zal worden gebracht."
De Gemeentewet stelt ook dat het begrotingsjaar het kalenderjaar is, in dit geval 2026. Aangezien het jaar 2026 een positief saldo van € 4,6 mln kent voldoet deze begroting aan dit kader van de Gemeentewet. In aanvulling daarop heeft de gemeenteraad bepaalt dat ook het jaar 2027 structureel sluitend moet zijn. Ook daar voldoet deze begroting aan.

De positie van de algemene reserve is verder verbeterd

Ten opzichte van de verwachting in de kadernota is de positie van de algemene reserve verder verbeterd. In de kadernota verwachtten we ultimo 2029 nog een algemene reserve stand van € 36,6 mln. Inmiddels verwachten we voor dat moment een stand van € 48,2 mln. De verbetering van de begrotingssaldi voor alle vier de jaren van deze meerjarenraming vormen daarvoor de belangrijkste verklaring.
In deze begroting is het risicoprofiel opnieuw geactualiseerd . De totale omvang van de geïnventariseerde risico's ligt lager dan in de jaarrekening 2024 voorzien. In de algemene reserve houden we deze middelen, aangevuld met een risicobuffer, beschikbaar.