In dit hoofdstuk gaan we in op de uitgangspunten bij het opstellen van deze begroting en de ontwikkeling van ons financiële perspectief voor de begroting 2025-2028. Ook benoemen we hoe we concreet stappen vooruit zetten in de modernisering van planning & control.
Algemene financiële uitgangspunten
De Kadernota 2025-2028, vastgesteld op 16 juli 2024, vormt samen met onderstaande algemene financiële uitgangspunten de basis voor deze begroting. In deze begroting zijn de voorstellen uit de Kadernota verwerkt.
De begroting is opgesteld op basis van constante prijzen. Dat betekent dat de eerste jaarschijf van de meerjarenbegroting wordt geïndexeerd op basis van de inflatiecijfers. In de jaren daarna wordt geen inflatie doorgerekend en worden de inkomsten ook zonder inflatie opgenomen.
In de tabel hieronder geven we aan welke indexeringen en generieke aanpassingen zijn toegepast bij het opstellen van de begroting 2025.
|
Omschrijving |
Accres |
|---|---|
|
Salarissen gemeente |
4,40% |
|
Goederen en diensten gemeenten |
2,70% |
|
Subsidies |
3,70% |
|
Leges en overige lokale heffingen |
3,40% |
|
Grondbedrijf |
Separaat vastgesteld |
De begroting 2025 is structureel en reëel sluitend
De begroting 2025 sluit met een positief saldo van € 70.000. Dat hebben we gerealiseerd door in de kadernota voor € 1,2 miljoen aan structurele oplossingsrichtingen op te nemen waarmee het saldo verbetert. Het begrotingsjaar 2025 is daarmee structureel en reëel sluitend en daarmee voldoen we aan het kader uit de Gemeentewet. De meerjarenraming laat tekorten zien: 2026 is € 6,0 miljoen negatief, de jaren 2027 en 2028 sluiten respectievelijk € 6,9 en € 7,0 miljoen negatief.
Bij het opstellen van de kadernota is in het perspectief uitgegaan van toekomstige (gedeeltelijke) compensatie door het Rijk in verband met het 'ravijnjaar' 2026 en verder waarbij een afweging is gemaakt tussen enerzijds investeren en anderzijds financiële behoedzaamheid. Het financiële tekort in de laatste jaarschijf is maximaal 50% van de terugval in middelen via het gemeentefonds vanaf 2026. De verwachte terugval in middelen via het gemeentefonds bedraagt ongeveer € 7 miljoen. Op basis daarvan hebben we als kader bepaald dat het tekort in 2028 bij het vaststellen van deze begroting beperkt moet zijn tot maximaal € 3,5 miljoen.
Door de maatregelen die in de kadernota opgenomen zijn kunnen we nu een sluitende begroting 2025 presenteren. Om het tekort in de laatste jaarschijf 2028 binnen het afgesproken financiële kader te krijgen zijn extra ombuigingsmaatregelen in beeld gebracht oplopend tot een bedrag van € 3,5 miljoen in 2028. Deze ombuigingsmaatregelen leggen wij tegelijk met de begrotingsbehandeling in een apart raadsvoorstel aan de gemeenteraad ter besluitvorming voor. Als de raad daarmee instemt voldoen we ook voor 2028 aan ons financiële kader. In het deel "Strategie richting begroting 2026-2029" gaan we in op de stappen die we daarna met u willen zetten om ook in het meerjarenperspectief weer evenwicht te krijgen.
Ontwikkeling van het financieel perspectief sinds het vaststellen van de begroting 2024
In onderstaande tabel maken we de totstandkoming van het structurele begrotingssaldo inzichtelijk waarbij we u meenemen in de ontwikkeling van het financieel perspectief van de begroting 2024 naar nu.
Bedragen * €1.000
|
|
Omschrijving |
2025 |
2026 |
2027 |
2028 |
|---|---|---|---|---|---|
|
|
Saldo begroting 2024 |
8.167 |
-2.174 |
-2.736 |
-2.736 |
|
A |
Aanvullende raadsbesluiten voor kadernota |
-5.382 |
-5.339 |
-5.222 |
-5.240 |
|
B |
Mutaties kadernota 2025 |
-2.232 |
1.977 |
1.568 |
1.522 |
|
C |
Aanvullende (raads)besluiten na kadernota |
-83 |
-82 |
-89 |
-109 |
|
D |
Ontwikkelingen begroting 2025 |
-400 |
-425 |
-420 |
-420 |
|
|
Saldo begroting 2025-2028
|
70 |
-6.043 |
-6.899 |
-6.983 |
De beginstand wordt gevormd door de vastgestelde programmabegroting 2024-2027. Hieronder volgt een toelichting op elk van de vier aspecten die daarop volgden.
A. Aanvullende raadsbesluiten voor kadernota
Dit zijn een aantal vastgestelde raadsbesluiten die een structurele doorwerking hebben in de begroting 2025 en volgende jaren. Het gaat hierbij om extra verduurzaming zwemcentrum de Welle en de 1e bestuursrapportage 2024 waarin met name de noodzakelijke structurele begrotingsaanpassing door de stijgende kosten voor jeugdhulp tot een structureel nadeel leidt.
B. Mutaties kadernota 2025
De mutaties zoals aangegeven in de kadernota 2025 zijn verwerkt in de begroting 2025. Het Gemeentefonds is daarbij - zoals gebruikelijk -verwerkt op basis van de meicirculaire 2024.
C. Aanvullende (raads)besluiten na kadernota
Na de kadernota zijn nog een tweetal besluiten genomen, die verwerkt zijn in de begroting 2025. Het betreft aanpassing personeelshandboek en aanpassingen (openbare) infra annex met onderwijshuisvesting.
D. Ontwikkelingen begroting 2025
Tijdens het begrotingsproces hebben er nog een aantal aanvullende noodzakelijke mutaties plaatsgevonden. Dit betreft onder andere de verwerking van afvalstoffenheffing en rioolrechten. Ook de budgetten salarissen zijn aangepast conform de CAO. Ten opzichte van de kadernota betreft dit een aanpassing van € 500.000 structureel. Dit verklaart grotendeels het gewijzigde begrotingssaldo 2025-2028 ten opzichte van de kadernota 2025.
Saldo begroting 2025 per begrotingsonderdeel
Onderstaand overzicht toont het saldo begroting 2025 voor de verschillende onderdelen van de begroting.
Bedragen * €1.000
|
Omschrijving |
Lasten |
Baten |
Saldo |
|---|---|---|---|
|
Programma Dienstverlening |
-13.374 |
1.122 |
-12.252 |
|
Programma Sociaal Domein |
-156.291 |
43.887 |
-112.404 |
|
Programma Fysiek Domein |
-60.619 |
33.321 |
-27.298 |
|
Programma Economie |
-2.734 |
431 |
-2.303 |
|
Overhead |
-25.768 |
579 |
-25.189 |
|
Algemene dekkingsmiddelen |
-481 |
175.489 |
175.008 |
|
Onvoorzien |
-100 |
0 |
-100 |
|
Vennootschapsbelasting |
0 |
0 |
0 |
|
Totaal van baten en lasten |
-259.367 |
254.829 |
-4.538 |
|
|
|
|
|
|
Onttrekkingen reserves |
|
7.438 |
7.438 |
|
Toevoegingen reserves |
-2.830 |
|
-2.830 |
|
Totaal mutaties reserves |
-2.830 |
7.438 |
4.608 |
|
|
|
|
|
|
Waarvan incidentele baten en lasten (saldo) |
0 |
0 |
0 |
|
|
|
|
|
|
Structureel begrotingssaldo |
-262.197 |
262.267 |
70 |
Ontwikkeling algemene reserve
In onderstaand overzicht tonen we het verloop van de algemene reserve sinds de balansdatum 31 december 2023 uit de jaarrekening. Een deel van de algemene reserve wordt apart gehouden voor de dekking van eventuele onvoorziene risico’s die zich kunnen voordoen. Het bedrag dat we hiervoor reserveren is in totaal € 13 miljoen en opgebouwd uit een risicobuffer van € 2,5 miljoen en weerstandsvermogen algemeen van € 10,5 miljoen.
In de onderste regel vindt u de ruimte die na die reservering nog beschikbaar is in de algemene reserve. Bij positieve besluitvorming over de ombuigingen die we voorstellen naast deze begroting verbetert dit beeld doordat we € 7 miljoen minder dan hieronder geschetst uit de algemene reserve hoeven te onttrekken. Een adequate reservepositie in aanvulling op ons weerstandsvermogen en risicobuffer is belangrijk om financieel en inhoudelijk wendbaar te blijven.
Bedragen * €1.000
|
|
2024 |
2025 |
2026 |
2027 |
2028 |
|---|---|---|---|---|---|
|
Jaarrekening 2023 stand 31-12 Algemene Reserve |
48.784 |
|
|
|
|
|
Jaarrekening 2023 stand 31-12 Reserve projecten |
5.355 |
|
|
|
|
|
Jaarrekeningresultaat 2023 |
16.736 |
|
|
|
|
|
Begroting 2024: Primitief begrotingsresultaat |
5.611 |
|
|
|
|
|
Budgetoverheveling oude jaren |
-17.923 |
|
|
|
|
|
Overheveling naar reserve centrum ontwikkeling |
-20.000 |
|
|
|
|
|
Begroting 2024: Aanvullende raadsbesluiten |
-848 |
|
|
|
|
|
Bestuursrapportage 2024 1: nadelig resultaat |
-2.729 |
|
|
|
|
|
Bestuursrapportage 2024 2: voordelig resultaat |
5.876 |
|
|
|
|
|
Stand 1-1 |
|
40.862 |
37.730 |
28.640 |
20.390 |
|
Vluchtelingen Oekraïne*) |
|
2.830 |
|
|
|
|
Saldo begroting 2025 |
|
70 |
-6.043 |
-6.899 |
-6.983 |
|
Nieuw beleid voorgaande begroting |
|
-3.727 |
-2.102 |
-850 |
0 |
|
Nieuw beleid Kadernota 2025-2028 |
|
-2.305 |
-945 |
-501 |
0 |
|
Stand 31-12 |
|
37.730 |
28.640 |
20.390 |
13.407 |
|
Risicobuffer |
|
-2.500 |
-2.500 |
-2.500 |
-2.500 |
|
Weerstandsvermogen algemeen voorlopig |
|
-10.500 |
-10.500 |
-10.500 |
-10.500 |
|
Stand algemene reserve zonder verplichtingen
|
|
24.730 |
15.640 |
7.390 |
407 |
*) Op basis van de normbedragen zoals die tot nog toe gelden verwachten we een voordeel. Mocht het rijk besluiten deze normbedragen te verlagen dan verandert dit.
Twee volgende stappen vooruit in modernisering van onze planning & control
Volgend op de met de raad afgesproken doorontwikkeling zetten we in deze begroting twee volgende stappen vooruit in de modernisering van onze planning & control. In de eerste plaats gaat het om het ontsluiten van deze begroting via een website. Daarmee bevorderen we de toegankelijkheid voor raadsleden, maar ook voor andere belangstellenden. Daarnaast maakt de websitevorm het mogelijk om verdiepende bijlagen toe te voegen.
Verder hebben we - in lijn met de "motie meten is weten" - aanvullende doelstellingen en indicatoren opgenomen in de begrotingsprogramma's. Ze zijn aanvullend aangezien er op grond van het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) ook indicatoren verplicht zijn gesteld. We zijn benieuwd naar uw ervaringen met deze begroting nieuwe stijl en werken op basis daarvan stap voor stap verder aan verbetering.
Pdf vorm van de begroting en infographic
Voor het geval u het toch fijner vindt de begroting in pdf vorm door te nemen of deze integraal te printen is hieronder de pdf versie opgenomen. Huis aan huis publiceren we ook onze infographic. Ook deze vindt u hieronder.